Uykusuzluk Hastalığı İnsomnia Nedir? Uykusuzluğun Nedenleri Neler? Genetik Mi? | Sinirbilim

Uykusuzluk hastalığı (insomnia) insanların uyumakta zorluk çektiği bir uyku bozukluğudur. Uykusuzluk hastalığı (insomnia) durumunda uykuya dalmada veya uzun süreli uykuda kalmada zorluk çekilebilir. Uykusuzluk hastalığı (insomnia) tipik olarak gündüz uyku hali, uyuşukluk, düşük enerji, sinirlilik ve depresif bir ruh halinde olma olarak kendini gösterir. Son derece hayati öneme sahiptir. Çünkü uykusuzluk hastalığı (insomnia) durumunda gündüz vakti uyuşukluk ve dikkat dağınıklığı gibi problemlerin var olması ölümcül hatalara sebebiyet verebilir. Örneğin trafikte seyir halinde sızma veya iş yerinde tehlikeli bir makineye organ kaptırmak gibi pahalı sonuçlara sebebiyet verebilir. Bu sebeple uykusuzluk hastalığı (insomnia) hafife alınmaması gereken ciddi bir problemdir.

Uykusuzluk kısa süreli veya uzun süreli olabilir Kısa süreli uykusuzluk günler veya haftalarca sürerken, uzun süreli uykusuzluk bir aydan fazla sürebilir.  Uykusuzluk herhangi bir sebepten bağımsız olarak ortaya çıkabileceği gibi stres, kronik ağrı, kalp yetmezliği gibi fiziksel ve ruhsal problemler ile de beraberinde gelebilir. Uykusuzluk hastalığı (insomnia) ya sebep olabilecek bir diğer risk faktörleri arasında gece vardiyaları ve uyku apnesi sayılabilir. Gece vardiyaları uyku düzeninin bozulmasına ve biyolojik saat ile çatışmaya sebep olabilir.

Uykusuzluk Hastalığı (Insomnia) Belirtileri Nelerdir?

Uykusuzluk belirtileri şu şekilde kendini gösterebilir:

• Geceleri uyuyabilmekte büyük zorluk çekmek
• Gece uyanmak
• Beklenenden çok daha erken uyanmak
• Gece uykusu sonunda yeterince dinlenmiş hissetmemek
• Sinirlilik, depresyon
• Dikkat dağınıklığı ve odak kaybı
• Sürekli hata ve kazalar yapmak
• Uyku bağlamında endişelere sahip olmak
• Gündüz vakti hissedilen yorgunluk

Uykusuzluğun Nedenleri

Uykusuzluğun nedenleri birden fazla olabilir. Özellikle uykusuzluğun nedenleri arasında şunları sıralayabiliriz:

• Uyku apnesi veya üst solunum yolu direnç sendromu gibi uykuyu doğrudan etkileyecek solunum problemleri
• Psikoaktif ilaçların kullanımı. Örneğin uyarıcılar.
• Kafein, nikotin, kokain, amfetamin, MDMA, veya aşırı derecede alkol kullanımı
• Alkol, anti-anksiyete veya uyku ilaçlarının kullanımı veya uzun süre kullanımından sonra kullanımının durdurulması
• Rahatsız edici hisler. Bu hisler bedende rahatsızlık hissetme durumudur. Örneğin otururken bir süre sonra rahatsız hissedip bacak üst üste atmak rahatsız edici his sonucu gerçekleştirilen eylemdir. Uyurken de sürekli bu hislere maruz kalmak yatakta dönüp durmaya sebep olur ve uykuya engel olur.
• Kalp hastalıkları
• Ağrı
• Korku, stres, kaygı, duygusal gerginlik, iş problemleri, finansal stres
• Fiziksel egzersiz
• Telefon veya bilgisayar ekranlarından gelen mavi ışığa fazla maruz kalma
• Bel ağrısı

Bunlar uykusuzluğun nedenleri arasında sıkça rastlanan durumlardır. Bu gibi durumlar uykusuzluk hastalığı (insomnia) nın habercisi olabilirler.

Uykusuzluk Genetik Olabilir Mi?

Uykusuzluğun nedenleri fiziksel, duygusal problemler olabilir. Bunların haricinde genetik te olabilir. Hatta bu oranlar erkeklerde %38 kadınlarda ise %59 gibi bir ortalama ile kendini göstermiştir. 

Kimler Uykusuzluk Hastalığı (Insomnia) ya Tutulabilir?

Uyukusuzluk problemi henüz var olmasa da bir tehdittir. Peki, uykusuzluk hastalığı kimleri tehdit eder?

• 60 yaş üstü bireyler
• Depresyon gibi zihinsel sağlık problemi olanlar
• Duygusal stres
• Gece vardiyasında çalışma
• Farklı zaman dilimleri arasında seyahat yapma
• Ağır sigara
• Alkol
• Uyuşturucu madde kullanımı
• Diyabet, böbrek hastalığı, akciğer rahatsızlıkları ve kalp hastalıkları gibi kronik hastalıklara sahip olmak
• İş stresi

Bu gibi durumların içerisindeki kadın erkek fark etmeksizin herkes uykusuzluk hastalığına kapılabilecek risk grubundadırlar.

Uykusuzluktan Nasıl Kurtulunur?

Uykusuzluk problemi yaşayan insanlar normal hayatlarında bir an önce dönmek için bundan en kısa sürede kurtulmak isterler. Bunun uyku ilacı kullanan insan sayısı oldukça fazladır. Uyku ilacı reçetesiz de satılabilir, reçeteli de. Hatta uyku için çay tercih edenler de vardır. Uyku için çay tercih etmek birbirinden farklı uyku ilacı kullanmaktan daha doğal yöntemdir. Uyku ilacı reçetesiz kullanılması tavsiye edilmez. Çünkü reçeteli veya reçetesiz uyku ilaçlarının birçok yan etkileri de mevcuttur.

• Uykusuzluktan kurtulmak için aşağıdaki liste takip edilebilir:
• Düzenli olmak
• Aktif olmak
• Alınan ilaçları kontrol etmek
• Kestirmelerden kaçınmak
• Uyarıcı maddelerden uzak durmak
• Yiyip içmeye dikkat etmek
• Rutin oluşturmak

Uykusuzluk rüya görmemize ve dinlenememize de engel olan bir durumdur.